وبلاگی مخصوص الغدیریا
وبلاگی مخصوص الغدیریا
سعید جوزی
 

 

اساس اثر پیزوالکتریک :
 
هنگامی که بر مواد پیزو الکتریک ،‌ تنش مکانیکی اعمال شود. ( ماده تحت کشش یا تنش ) این امر موجب  ایجاد  میدان  الکتریکی در این مواد میشود.بطورعکس نیز اعمال  یک میدان الکتریکی  موجب ایجاد  فشار  مکانیکی ( فشردگی  یا  کشیدگی ) در اینگونه مواد میشود.

این پدیده در بلورهایی شکل میگیرد، که تقارن مرکزی ندارند. اینگونه  بلورها  دارای مولکول هایی با دوقطب مثبت و منفی بوده بوده و در اصطلاح به اینگونه مولکول ها ، مولکول های دوقطبی  گفته میشوند. این نتیجه ( قطبیت مولکول ها ) حاصل از نوع اتم های تشکیل دهنده ی مولکول های سازنده اینگونه مواد است.  روی این مولکول ها محورهایی را فرض می کنیم ، محورهای فرضی که ، محور دوقطبی نامیده میشوند و مرکز بارها را کنترل می کنند.

• در یک بلور یگانه محورهای قطبی  ، تمام  دوقطبی ها در یک  راستا قرار میگیرند. اینگونه  بلورها  متقارن اند ، زیرا اگر شما  از هرنقطه ای آنها را قطع کنید ، محورهای قطبی منقطع  شده نتیجتا در یک راستا قرار میگیرند.

• در بلورهای چندتایی که دارای نواحی متفاوتی هستند ،  محورهای قطبی تقارن  ندارند. زیرا در هیچ نقطه ای در اینگونه بلور ها در صورت انقطاع ، محورهای قطبی هم راستا نیستند.

شکل1 :  جهت گیری دو قطبی ها در بلور چندگانه سمت راست و بلور یگانه در سمت چپ.

• پیزوالکتریک تولیده شده و بلور چندگانه بترتیب اثرگذاری ، تحت تاثیر دمای ایجاد شده توسط یک میدان الکتریکی قوی هستند. گرمای مجاز برای مولکول ها موجب جه به جا شدن آزادانه الکترون ها و نیروی میدان الکتریکی دوقطبی های در این بلور و بلورهایی در همان نزدیکی بصورت هم راستا می شود.

شکل2 : اعمال میدان الکتریکی  در سه حالت مختلف  بترتیب از سمت راست : در غیاب میدان - هنگاماعمال میدان  و  دوقطبی های کاتوره ای در بلور چند گانه .

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل 3 -  اثر پیزوالکتریک را در یک بلور نشان می دهد .

بلور بدون کشش و یا اعمال میدان الکتریکی نشان می دهد. ( شکل 3 (a) )
بلور فشرده شده  و سپس ولتاژی بعنوان ولتاژ قطبش بین دو الکترود آن اعمال میشود. ( شکل 3 (b ) )
بلور مورد کشش  قرار میگیرد و قطبشی مخالف در آن ظاهر میشود. ( شکل 3 ( c ) )
ولناژی عکس ولتاژ  ، قبل  اعمال میشود ماده تغییر شکل می دهد این ولتاژ بعنوان ولتاژ قطبیشی ، مخالف با ولتاژ قبل است و سبب فشردگی بلور میشود. ( شکل 3 ( d) )
ولتاژی با همان میزان قطبش  سبب  فشردگی ماده میشود. ( شکل 3 ( e) )

اگر ولتاژ متناوب ( AC)  بر بلور اعمال شود ، بلور همان فرکانس آغاز به لرزش میکند  ( شکل 3 ( f ) )

 

کاربرد اثر مستقیم پیزو الکتریک :  

مواد پیزوالکتریک کاربرد وسیعی در علوم مختلف دارند. این مواد در بسیاری از وسایل که نیازمند تغییر انرژی مکانیکی به الکتریکی و یا بالعکس است، استفاده می شوند. زمینه ی وسیعی از کاربردهای مواد پیزوالکتریک وجود دارد و با وجود این مسأله که این مواد نزدیک به یک قرن است که مورد مطالعه قرار گرفته اند. ولی هنوز هم پتانسیل استفاده شدن در کاربردها و ابداعات دیگر را دارند. البته به خاطر وسعت این کاربردها از بیان آنها چشم پوشی می کنیم.

  1. اثر مستقیم در وسایل راه اندازی و اثر غیر مستقیم در دریاچه‌ها مورد بهره برداری قرار می‌گیرد. به عنوان مثال ، از مواد پیزو الکتریک برای تولید و آشکارسازی امواج صوتی در هوا (در بلندگوها ، میکروفون ها) یا در آب استفاده می ‌شود.               
  2. در سونارها ، ماهی یابها و عمق یابها از تأخیر زمانی بین تولید تپ صوتی در دریافت علامت باز تابیده آنرا برای اندازه گیری  فاصله  تا  جسم ورود استفاده می ‌کنند.
  3. این روش همچنین  با  استفاده  از  امواج فراصوتی  با  بسامدهای زیاد بیشتر از 20KHz   در  تصویرگیری پزشکی و بررسی غیر تخریبی مواد در تشخیص شکستگی های و نقصهای داخلی نیز بکار می ‌رود.

منبع

http://www.saph86-sa-pnu.mihanblog.com

 


نظرات شما عزیزان:

نام :
آدرس ایمیل:
وب سایت/بلاگ :
متن پیام:
:) :( ;) :D
;)) :X :? :P
:* =(( :O };-
:B /:) =DD :S
-) :-(( :-| :-))
نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه:






نوشته شده در تاريخ جمعه 8 ارديبهشت 1398برچسب:, توسط سعید جوزی