تبادل لینک هوشمند 
ورود
اعضا:
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
Field dodder
گیاهی است یکساله،از خانواده convolvulaceaeکه با بذر تکثیر می یابد. فاقد کلروفیل بوده،که خود قادر به تامین مواد غذایی مورد نیاز نبوده و به صورت انگل از مواد غذایی سایر گیاهان استفاده میکند.به عبارت دیگر:این گیاه عالی ریشه ندارد و کاملاً به گیاهان میزبان خود وابسته است.
ساقه های آن بدون برگ و به صورت رشته های نازک و نخ مانند به رنگ زرد متمایل به نارنجی است که به دور ساقه و برگ گیاه میزبان می پیچد و با ایجاد مکینه هایی به ان متصل می شود.از محل اتصال سس به گیاه میزبان،رشته های زیادی خارج شده و در جهات مختلفی حرکت میکند و سایر اندامهای میزبان یا بوته های مجاور را آلوده می سازد.این گسترش با پیشروی آلودگی ادامه می یابد و پس از مدتی توده های انبوه سس به صورت لکه های زردرنگ و به اندازه های مختلف در مزارع ظاهر میشود.یک بوته سس با پیشروی خود میتواند لکه ای به قطر 3متردریک مزرعه یونجه به وجود آورد ،در آلودگی شدید80تا100درصد مزرعه را میپوشاند. که در این موقع با جذب مواد غذایی و جلوگیری از رسیدن نور به یونجه شدیداً رشدو نمو گیاه میزبان را مختل و ان را نابود میکند.
رشته های سس گلهای کوچک سفیدرنگی تولید میکنند، بذرهای ریز و گرد این گیاه سطح صاف دارند و رنگشان خاکستری مایل به قهوهای است.بذر سس پس از قرار گرفتن در شرایط مساعد جوانه زده،رشته نخ مانندی به طول10سانتی متر از ان خارج میشود وبه دنبال میزبان میگردد.اگر میزبانی پیدا نشود پس از مدت کوتاهی(تقریبا10تا15روز)ذخیره غذایی دانه تمام شده گیاه از بین خواهد رفت.بذر سس پوسته خارجی سفت و بسیار محکمی دارد که ان را از عوامل نامساعد محیطی حفظ میکند و به بذر امکان میدهدکه10تا20سال در زمین زنده بماند.هر سال تعدادی از بذرها که پوسته خارجی انها نرم و قابل نفوذ شده باشد در مزارع میرویند.بدین ترتیب،رویش بذر در یک زمین الوده سالها ادامه خواعد داشت.هر قدر خاک نرمتر و مواد الی و رطوبت ان بیشتر باشد،میزان بیشتری از بذرهای سس جوانه میزنند و میرویند.رشته،پس از خارج شدن از بذر و امدن به سطح زمین و یافتن میزبان ارتباطش با زمین قطع میشود.
روشهای کنترل:
بهترین راه مبارزه با سس ان است که از آلودگی مزارع و باغها جلوگیری شودو در صورت آلودگی از راههای مختلف با ان مبارزه کرد.برای جلوگیری از آلودگی رعایت نکات زیر ضروری است.
1. از بذرهای عاری از بذر سس استفاده شود برای این کار باید در بوجاری بذر محصولات دقت شود.
2. اگر قرار باشد کود دامی به زمین اضافه شود باید دقت کرد که حتما از کود پوسیده استفاده شود.
3. علفهای هرز زمینهای زیر آیش و اطراف مزارع را که کانونهای تکثیر و انتقال هستند باید به موقع و قبل از اینکه سس به بذر بنشیند، به وسیله شخم سطحی نابود کرد.
4. از پخش شدن رشته های سس به وسیله ادوات کشاورزی باید جلوگیری شود واجازه داده نشود که این رشته ها به قسمتهای سالم مزارع راه یابند.
مبارزه با سس به صورت مکانیکی و شیمیایی انجام میشود.مبارزه مکانیکی شامل چیدن و از بین بردن مناطق آلوده، خارج کردن لکه های سس از مزرعه،و چرای دام در مزرعه است که این راه مخصوصاً در مزارع یونجه انجام میگیرد.چرای دام بدین ترتیب است که در اواخر زمستان و یکی دو مرتبه در بهار و پس از برداشت محصول، مزرعه توسط گوسفند چرانیده میشود.سوزاندن لکه های انگل با شعله افکن، پوشاندن لکه های آلوده با کاه یا کلش به طور متراکم و به ضخامت10تا15سانتی متر،وغرقاب کردن مزارع آلوده به منظور خفه کردن رشته های سس نیز از جمله راههایی هستند که در مبارزه مکانیکی با این انگل استفاده می شوند.
کنترل شیمیایی سس در مزارع یونجه:
1)کلرتال دیمتیل (داکتال) (wp75%) 12- 8 کیلوگرم در هکتار؛ بعد از کاشت قبل از سبز شدن یا اوایل بهار قبل از بیدار شدن یونجه
2)پاراکوات (گراماکسون) (sl20%) 5- 3 لیتر برای ازبین بردن هسته آلودگی
3)گلیفوزیت (رانداپ) (sl 41%) 730- 366 سی سی قبل از گلدهی سس
مشخصات گیاهشناسی :
تیره سس (Cuscutaceae )
گیاهانی انگلی . یک ساله و یا چند ساله. غالبا بالا رونده و پیچان . معمولا بدون کلروفیل. ساقه ها توسط اندام های مکنده به میزبان چسبیده . بدون برگ به نظر میرسد. برگ ها به فلس های کوچک تقلیل یافته (تبدیل شده). گل ها نر ماده . منظم . کم و بیش گوشتی . معمولا دسته ای در گل آذین سر سان (بعضی اوقات چتری یا سنبله مانند). محوری و بدون گرزن مانند . کاسه و جام گل در قاعده لوله ای . مهمولا 5-4 لوبه . سفید . قرمز . گاهی زرد . پرچم ها 4-5 تایی . مساوی تعداد لوب های جام گل . روی گلبرگی متناوب با لوب های جام گل . فلس های گلبرگ نما بر روی لوله جام گل زیر هر پرچم رشد می کنند (دیده می شود) . تخمدان زبرین (فوقانی). دو خانه ای. هر خانه دارای دو تخمدان واژگون . خامه دوتایی یا به هم پیوسته . منفرد انتهایی . میوه کپسول .شکوفای سر پوشی (مجری) یا منظم . 1- 4 دانه ای . جنین فاقد لپه .
از این تیره جنس ()یا سس با حدود 22 گونه در ایران وجود دارد . همگی پارازیت هستند و بر روی گیاهان مختلف زراعی مثل یونجه . ریحان . سماق . اسپرس . داوودی. اسکنبیل . کلاه میر حسن . و خار شتر دیده می شود .
دوستان عزیز توجه فرمائید که موضوع مورد نظرما بیشتر بر روی سس یونجه زار ها و باغ ها خواهد بود .
مشخصات کلی سس:
سس گیاهی است یک ساله و انگلی با نام علمی (Cuscuta )از خانواده ( Cuscutaceae )که بعضی ها از آن به عنوان تنها عضو انگلی خانواده(Convolvulacrae )(پیچک) یاد می کنند .
سس یونجه :
رنگ رشته های این سس نارنجی مایل به زرد است.مهم ترین میزبان آن یونجه است . سس نه تنها طعم یونجه را به عنوان علوفه نامطلوب می سازد بلکه آن را تا حدی نیز سمی می نماید. در صورت کنترل ننمودن آن محصولاز نظر کمی و کیفی کاهش یافته و عمر مزرعه کوتاه می شود . میزبان های دیگر این سس عبارتند از : چغندرقند. بعضی از سبزی های جالیز . شبدر قرمز . نخود سفید.
سسی که معمولا به علف های هرز کنار مزارع و جاده ها . به خصوص خارشتر میزند . از این نوع سس است.
سس درختی :
این سس شاید یکی از قوی ترین علف های هرز موجود در جهان باشد که ضخامت رشته های سبز رنگ و یا قرمز آن به 3 میلی متر می رسد . میزبان های این انگل را انواع درختان و درختچه ها تشکیل می دهندکه مهمترین آنها در ایران عبارتند از : مو . انار. مرکبات . زیتون . انواع درختان میوه . رز و سبزی ها نیز از دیگر میزبان های سس درختی به شمار می آیند .سس درختی در صورت کنترل ننمودن آن می تواند شاخه ها و یا درخت را کاملاخشک نماید.
کنترل سس
1- توصیه های عمومی :
- استفاده ار بذر سس گیری شده هنگام کاشت محصول
- در صورت استفاده ار کود حیوانی باید حتما از نوع پوسیده آن استفاده شود تا اگر به بذر سس آلوده باشد از میان برود .
- علف های هرز واسطه مناسبی برای اتصال سس به محصول می باشند لذا کنترل علف های هرز و باغ یکی از بهترین راه های مبارزه با سس می باشد .
- از تعلیف دام در محل های آلوده به سس بذر نشته خودداری شود زیرا این بذر ها می توانند توسط فضولات دام به مناطق دیگری انتقال یابند .
- سس را قبل از به بذر نشستن به هر طرق ممکن نابود نمایید:مکانیکی.شیمیایی. سوزانیدن و غیره . زیرا همین بذرها خاک را برای سال آینده آلوده می سازند .
- هر قطعه از رشته های سس در طول فصل بهار و تابستان به تنهایی می تواند رشد کرده و آلودگی ایجاد نماید.لذا به هنگام مبارزه مکانیکی کلیه سس های کنده شده باید در جایی به دور از محصول جمع آوری و روی آن نیز خاک ریخته شود . یا بهتر این که سوزانیده شوند تا بذرهای موجود نیز از میان بروند.
- ایجاد تناوب زراعیدر زمین های آلوده به سس با کاشت محصولات مقاوم مانند: گندم . جو . ذرت و یا سویا .
- شخم عمیق بذر های جدبد سس را به عمق خاک می برد و از جوانه زدن آنها جلوگیری به عمل می آورد.زمین های که به این منظور شخم زده می شوندباید تا چندین سال بعد شخم عمیق زده نشوند تا از بالا آمدن بذور دفن شده جلوگیری به عمل آید . البته این عمل باعث می شود تعدادی از بذرهای دفن شده در عمق خاک نیز به سطح آورده شوند برای مبارزه با این بذور تیلر و یا شخم کم عمق در بهار جوانه های سس را نابود می سازد .
- کنترل سس های حواشی مزرعه با روش های توصیه شده (مکانیکی . شیمیایی . سوزانیدن و غیره) برای پیشگیری از انتقال بذر آن از طرق کانال های آبیاری . حیوانات و غیره .
تاخیر در آبیاری محصول تا حد زیادی که به آن آسیبی وارد نشود و در نتیجه خشک نگه داشتن خاک تا عمق 2 سانتی متر مانع از جوانه زدن بذر سس می شود.
2- مبارزه با سس در مزارع و یونجه:
- استفاده از بدر سس گرفته شده هنگام کاشت .
- کاشت یونجه در اواخر تابستان یا در پاییز به جای بهار آلودگی اولیه سس را با رسیدن فصل سرما از میان می برد.
- کاشت با تراکم بالا ایجاد سایه نمی نماید و از جوانه زدن سس جلوگیری به عمل می آورد .
- در مناطقی که یونجه باید در بهار کاشته شود می توان از 15-12کیلو گرم در هکتار علف کش دکتال (کلرتال دیمیتل75درصد پودر)قبل از سبز شدن یونجه و علف های هرز از جمله سس استفاده نمود . در یونجه چند ساله (از سال دوم به بعد)دکتال را می توان در اواخر زمستان اندکی قبل از رویش بهاره یونجه سمپاشی نمود . هنگام مصرف این علف کش زمین باید از رطوبت کافی برای تاثیر بیشتر سم برخوردار باشد . بنابراین در صورت خشک بودن زمین یک نوبت آبیاری مزرعه توصیه می شود .
- در صورتی که پیشگیری های فوق انجام نشد و یا به عللی موثر واقع نشد و مزرعه باز هم به سس آلوده گردید لکه های آلوده به سس را می توان به روش های زیر از میان برد : پاشیدن محلول1% پاراکوت(یا3لیتر در هکتار)در منطقه آلوده به سس . سوزانیدن منطقه آلوده توسط شعله افکن و یا وسایل مشابه . پاکسازی مکانیکی منطقه از سس و بیرون بردن انگل به خارج از مزرعه .
- در صورتی که منطقه وسیعب از مزرعه به سس آلوده باشد می توان توسط علفکش رانداپ(گلیفوزیت41درصد ای سی) به میزان 730-360سی سی در هکتر زمانی که یونجه ارتفاع 25- 20 سانتی متر داشته باشد سمپاشی نمود . این سمپاشی باید یک با پس از ده روز تکرار شود .
در یونجه سال اول سمپاشی باید در زمان 8 برگی یونجه انجام پذیرد .
- در زمان آلوده بودن یونجه به سس برداشت محصول باید قبل از به بذر رفتن سس صورت پذیرد تا از انتشار بذر ممانعت شود.
- از سال دوم به بعد تاخیر در برداشت یونجه با سایه انداختن روی زمین مانع جوانه زنی بذر سس می شود
3- مبارزه با سس درختی در باغ ها :
معمولا باغ هایی به سس آلوده اند که از نظر مدیریت علف های هرز ضعیف هستند . بنابراین بهترین اقدام برای آلوده نشدن باغ ها به سس مبارزه کلی با علف های هرز آن می باشد . زیرا علف های هرز به خصوص بعد از بلند شدن واسطه مناسبی برای رسانیدن سس به سبزینه درختان هستند.
بریدن پا جوش درختان و حتی الامکان شاخه های نزدیک به زمین امکان آلوده گی به سس را به حداقل می رساند .
برای مبارزه با علف های هرز در باغ ها (به خصوص انار)می توان در اوایل رشد سس و غلف های هرز توسط محلول1% پاراکوت (یا 3لیتر در هکتار)سمپاشی نمود . ممکن است عملیات سمپاشی یک یا دو بار دیگر در طول فصل رویش نیاز باشد که باید انجام شود . توجه داشته باشید که علف کش پاراکوت در اثر برخورد با هرگونه سبزینه گیاهی آن را خشک می کند بنابراین هنگام سمپاشی سم نباید به سبزینه درخت اصابت نماید.
در باغ های انگور به خصوص انگور خوابیده توصیه می شود قبل از شروع رشد بهاری سطح باغ توسط 15-12 کیلو گرم دکتال سمپاشی شود و اگر زمین مرطوب نباشد یک نوبت آبیاری پس از سمپاشی انجام شود . استفاده از دکتال در باغ های انار و سایر باغ های آلوده به سس در صورت مقرون به صرفه بودن توصیه می شود .
مبارزه مکانیکی با علف های هرز و استفاده از انواع ابزار و تیلر به تعداد دفعات مورد نیاز نیز در کنترل سس و علف های هرز موثر می باشد .
بعضی از باغداران سس درختان را با دست سس گیری کرده آنهارا در مکانی خارج از باغ می سوزانند . این کار در کاهش و جلوگیری از گسترش آن موثر است ولی درختان را کاملا از سس پاک نمیسازند و به این ترتیب مقداری سس روی درخت باقی می ماند که به بذر می نشیند و باغ را برای سال آینده آلوده می سازد .
یکی دیگر از راه های مبارزه با سس و علف های هرز در باغ ها به خصوص باغ های انار . چرانیدن گوسفند است . به این صورت که در اوایل رشد علف های هرز و سس یک یا دو بار گوسفند را در باغ می اندازند . تجربه نشان داده است که این روش بسیار موفق و موثر است .
منابع :
1- شیمی.پرویز (سس و مبارزه با آن زیتون شماره 133)
2- مداح. محمد باقر .(سس یونجه و مبارزه با آن از انتشارات ترویج شماره 163)
3- مظاهری علی . (بیولوژی سس و طریق مبارزه با آن در مزارع در دومین گنگره گیاهشناسی
ومنبعی که من از اون جا برداشتمش
نظرات شما عزیزان: